Trening fizyczny
Wszyscy chorzy na zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń są obciążeni zwiększonym ryzykiem incydentów sercowo-naczyniowych, dlatego w celu poprawy rokowania, konieczne jest stosowanie odpowiedniej prewencji. Według ekspertów (TASC/ACC) ćwiczenia fizyczne w formie nadzorowanego programu rehabilitacyjnego są zalecane, jako podstawowy element leczenia zachowawczego tej grupy chorych. W piśmiennictwie opisano różne modele treningu stosowanego u pacjentów z chromaniem przestankowym, zazwyczaj w formie samodzielnego treningu marszowego, wyko- nywanego w warunkach domowych lub nadzorowanego treningu marszowego, prowadzonego na bieżni ruchomej. Proponuje się też ćwiczenia oporowe kończyn dolnych, trening na rowerze stacjo- narnym lub kombinację powyższych metod. Najbardziej korzystny efekt w postaci zwiększenia dystansu pokonywanego bez bólu i maksymalnego dystansu marszu przynosi nadzorowany trening marszowy na bieżni. W niektórych pracach sugeruje się, że ta forma treningu może być równie skuteczna, jak zabiegi rewaskularyzacyjne [14, 31, 32]. Choroby mięśniowe, stawowe i neurologiczne ograniczają udział w nadzorowanym treningu fizycznym. Schorzenia serca i/lub płuc mogą obniżać wydolność i uniemożliwiać osiągnięcie poziomu wytrenowania, który byłby wystarczający do uzyskania pozytywnych rezultatów. W połączeniu z praktycznymi aspektami takimi, jak trudności w uczęszczaniu na sesje lub lekceważenie ciągłego treningu, obecne wyniki leczenia są często gorsze niż w badaniach klinicznych. Pacjenci w IV klasie według klasyfikacji Fontaine'a nie powinni brać udziału w regularnym treningu fizycznym.